Projekt ITER, realizowany we Francji, jest największym eksperymentem energetycznym na świecie i ma na celu odtworzenie procesu syntezy jądrowej zachodzącego w Słońcu.
Projekt ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor), realizowany w miejscowości Cadarache we Francji, jest największym eksperymentem energetycznym na świecie, którego celem jest odtworzenie procesu fuzji jądrowej zachodzącego w Słońcu.
ITER ma na celu wykazanie, że możliwe jest wytwarzanie energii poprzez kontrolowaną syntezę jądrową, proces, w którym dwa lekkie jądra (takie jak deuter i tryt, izotopy wodoru) łączą się, tworząc cięższe jądro (hel), uwalniając ogromne ilości energii.
- Inspiracja słoneczna: Synteza jądrowa jest procesem, który zasila Słońce i gwiazdy.
- Tokamak: Reaktor ITER jest tokamkiem, czyli toroidalną komorą wykorzystującą pola magnetyczne do utrzymywania plazmy w temperaturze dochodzącej do 100 milionów stopni Celsjusza.
Najważniejsze parametry techniczne
- Produkcja energii: ITER został zaprojektowany tak, aby wytwarzać 500 MW energii syntezy, czyli dziesięć razy więcej niż energia wprowadzana w celu zainicjowania procesu.
- Objętość plazmy: Jego komora próżniowa ma dziesięciokrotnie większą objętość niż największy obecnie działający tokamak.
- Zaawansowane materiały: Zawiera komponenty takie jak kable wytrzymujące temperaturę do 1000 °C, gigantyczne magnesy nadprzewodzące i pompy kriogeniczne.
Zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo
- Zero emisji dwutlenku węgla: synteza jądrowa nie powoduje emisji gazów cieplarnianych.
- Minimalna ilość odpadów: generuje odpady radioaktywne o niskiej aktywności, które są łatwe w utylizacji.
- Wbudowane bezpieczeństwo: w przypadku awarii reakcja zostaje automatycznie zatrzymana, bez ryzyka wybuchu.
W projekcie uczestniczy 35 krajów, w tym UE, Stany Zjednoczone, Chiny, Rosja, Japonia, Korea Południowa i Indie. Unia Europejska pokrywa 45,6% całkowitych kosztów, inwestując do tej pory ponad 7 miliardów euro.
Koszt projektu przekroczył 20 mld euro, a jego realizacja została opóźniona z powodu problemów technicznych i pandemii. ITER przetestuje również metody wytwarzania trytu, niezbędnego do syntezy DT. Firmy takie jak Gauss Fusion chcą wyprzedzić ITER, uruchamiając komercyjne elektrownie syntezy jądrowej do 2045 roku. Według ekspertów, takich jak Pedro Velarde (UPM), synteza jądrowa jest jedynym znanym źródłem energii, które jest czyste, bezpieczne, obfite i ma wysoką gęstość. Jego wykonalność zależy od inwestycji i sukcesów technicznych w nadchodzących latach.
