W ostatnich miesiącach różnorodność światowej fauny poniosła poważną stratę w wyniku wyginięcia nowego gatunku. Znany jako Numenius tenuirostris, szpak cienki, ten ptak wędrowny stracił 96% swojej populacji i został uznany za praktycznie wymarły. W rzeczywistości musimy cofnąć się o trzy dekady, aby potwierdzić ostatnie obserwacje tego zwierzęcia w Maroku.
Krótko mówiąc, zniszczenie siedlisk i intensywne polowania doprowadziły do dramatycznego końca Numenius tenuirostris, przykładu, który niestety nie jest jedyny. Obecnie istnieje ponad 46 300 gatunków zagrożonych wyginięciem, z czego 81 występuje w stanie dzikim.
W tym kontekście musimy przenieść się do rezerwatu przyrody Ngururrpa, położonego w północno-zachodniej części Australii, gdzie miało miejsce jedno z najbardziej oczekiwanych powrotów w ornitologii. Grupa naukowców ujawniła istnienie i rozpoczęła badania, aby spróbować zlokalizować ptaka, który od wieku był uważany za wymarły. Papuga nocna (Pezoporus occidentalis) była jednym z najbardziej nieuchwytnych okazów dla społeczności naukowej. Ten mały, egzotyczny ptak występuje wyłącznie w Australii i od 2021 r. znajduje się w kategorii krytycznego zagrożenia według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
„Papuga nocna (Pezoporus occidentalis) była gatunkiem wymarłym przez większą część XX wieku, ale obecnie wiadomo, że żyje w odległych trawiastych obszarach spinifex w krytycznie niskich ilościach” – poinformowała w komunikacie Australijska Agencja Naukowa (CSIRO), która określiła ten gatunek jako „jeden z najbardziej tajemniczych w Australii”.
Jak wskazują eksperci, spadek liczebności tego gatunku wynikał głównie z „utraty siedlisk i drapieżnictwa kotów i lisów”, które drastycznie zmniejszyły jego populację do tego stopnia, że gatunek ten zniknął na całe stulecie. Jak zauważył Leo Joseph, dyrektor Australijskiej Narodowej Kolekcji Dzikiej Przyrody, ostatnie wzmianki o tym zwierzęciu pochodzą z 1912 roku.
„Przez prawie 80 lat nie odnotowano żadnych potwierdzonych obserwacji, aż zaczęły pojawiać się one w południowo-zachodniej części Queensland” – zauważa.
Obecnie nowe badania opublikowane w Wildlife Research wskazują, że zespół badawczy – wraz z rdzennymi mieszkańcami tego obszaru – rozmieścił kilka rejestratorów dźwięku na terenie Wielkiej Pustyni Piaszczystej w latach 2020–2023. Ku ich zaskoczeniu udało im się uchwycić śpiew ptaka, który przypomina dźwięk dzwonka. W rezultacie udało im się wykryć obecność papug nocnych w około trzydziestu miejscach, co sugeruje, że może istnieć co najmniej 50 osobników tego gatunku.
Ostatni przykład z długiej listy
Przypadek P. occidentalis nie jest odosobniony. W historii wiele gatunków, które uważano za wymarłe, zostało ponownie odkrytych, co pokazuje odporność natury i znaczenie ochrony środowiska.
Wśród najbardziej znanych przypadków znajduje się żółw olbrzymi z Fernandiny, którego nie widziano od 1906 roku i który został ponownie odkryty w 2019 roku, oraz owad z wyspy Lord Howe, uważany za wymarły od 1930 roku i ponownie znaleziony w 2001 roku. Inne przykłady to sóweczka borneańska, zaobserwowana w 2021 roku po ponad stu latach braku doniesień, lub mysz z góry Pinatubo na Filipinach i petrel bermudzki, ponownie odkryty w 1951 roku po kilku stuleciach.
Te ponowne odkrycia podkreślają znaczenie monitorowania i ochrony różnorodności biologicznej, ponieważ gatunki uważane za zaginione mogą przetrwać w odległych siedliskach lub w nieoczekiwanych warunkach.
