Dr Kathleen Martínez od lat poszukuje grobowca ostatniej królowej z dynastii Ptolemeuszów w starożytnym Egipcie.
W ramach badań, które miały rzucić nowe światło na postać Kleopatry VII, ostatniej monarchini okresu ptolemejskiego starożytnego Egiptu, niedawna ekspedycja podwodna odkryła starożytny port ukryty pod wodą, ujawniając nieoczekiwane powiązania między świątynią Taposiris Magna a Morzem Śródziemnym. To pierwsze miejsce, położone na zachód od Aleksandrii, stało się kluczowym punktem badań prowadzonych przez zespół dr Kathleen Martínez, która od lat poszukuje zaginionego grobowca słynnej egipskiej królowej.
Kluczowym elementem tego odkrycia jest identyfikacja tunelu łączącego teren świątyni z wybrzeżem Morza Śródziemnego, który rozciąga się do obszaru podwodnego sklasyfikowanego jako Salam 5, gdzie liczne pozostałości archeologiczne potwierdzają hipotezę o intensywnej działalności portowej w starożytności. Dzięki wsparciu doktora Roberta Ballarda i doktora Larry’ego Meyera, a także współpracy specjalistów z egipskiego Departamentu Starożytności Podwodnych, misja potwierdziła, że pierwotna linia brzegowa znajdowała się około 4 kilometrów od obecnej, co zwielokrotniało wartość strategiczną i handlową Taposiris Magna jako enklawy morskiej.
Kilka niepublikowanych odkryć
Minister turystyki i starożytności Sherif Fathy wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że odkrycia te ujawniają „historyczną głębię i morski wymiar starożytnego Egiptu”. Podkreślił również fakt, że w tej cywilizacji „jej wybrzeża nie były jedynie ośrodkami cywilizacji, ale strategicznymi centrami komunikacji handlowej i kulturowej ze starożytnym światem”. Fathy zapewnia również, że jego resort będzie nadal „wspierał te projekty badawcze, które rzucają światło na zatopione skarby Egiptu”.
Wśród materiałów wydobytych spod wody i z okolic znajdują się kamienne i metalowe kotwice różnej wielkości, a także duża ilość amfor i fragmentów ceramiki z okresu ptolemejskiego. Znaleziska te, wraz z wykrytymi wcześniej złożami fundamentowymi w południowej ścianie zewnętrznej świątyni, potwierdzają obecność intensywnego i ciągłego życia rytualnego i pogrzebowego. Ministerstwo potwierdziło znalezisko „337 monet, wiele z nich z wizerunkiem królowej Kleopatry VII, kolekcję ceramicznych naczyń rytualnych, lamp olejowych, wapiennych pojemników na żywność i kosmetyki, posągi z brązu, amulet w kształcie skarabeusza z napisem „Sprawiedliwość Ra zabłysła” oraz brązowy pierścień poświęcony bogini Hathor”.
Możliwa lokalizacja grobowca Kleopatry
Z Najwyższej Rady Starożytności dr Mohamed Ismail Khaled podkreślił bezprecedensową wartość naukową tego odkrycia: „Odkrycie zatopionego portu w okolicy świątyni Magna w Taposiris stanowi ważny wkład naukowy w egipską archeologię morską, zwłaszcza że nie było ono wcześniej wspomniane w starożytnych źródłach”. Khaled dodał również, że dowody te „nie tylko poszerzają naszą wiedzę na temat struktury gospodarczej i religijnej tamtej epoki, ale także potwierdzają pozycję Egiptu jako światowego centrum działalności morskiej przez tysiące lat”.
Ze swojej strony dr Kthleen Martínez podkreśliła, że „odkrycia te stanowią nowy rozdział w badaniach nad historią obszaru Świątyni Taposiris Magna, a misja kontynuuje swoją pracę, aby odkryć więcej tajemnic i bogactw tego obszaru archeologicznego”. Zespół uważa, że suma pozostałości materialnych i zatopionych struktur nie tylko przenosi budowę głównych murów świątyni do I wieku p.n.e., ale także pozwala zweryfikować hipotezę, że miejsce to zostało wybrane jako potencjalne miejsce spoczynku Kleopatry i jej otoczenia. Królowa zmarła w 30 r. p.n.e. i według klasycznych źródeł została pochowana wraz ze swoim kochankiem Markiem Antoniuszem w grobowcu gdzieś w Aleksandrii. Dr Martínez uważa jednak, że w rzeczywistości szczątki znajdują się z dala od miasta, ponieważ celem było uniknięcie ich zbezczeszczenia przez jej arcywroga Oktawiana.
W głębszych warstwach wykopalisk zidentyfikowano również pozostałości świątyni z okresu greckiego, pochodzącej z IV wieku p.n.e., zniszczonej około II wieku p.n.e. lub na początku naszej ery, co potwierdza tezę o istnieniu kolejnych warstw kulturowych nakładających się na siebie na przestrzeni wieków.
