Najnowsze badania pokazują, że związki te działają jak przekaźniki, które mogą naprawiać tkanki, poprawiać funkcjonowanie komórek i chronić organizm. Jak te substancje przeszły od bycia składnikami kosmetyków do zajmowania centralnego miejsca w badaniach i rozwoju terapii
Badania naukowe i rozwój globalnego rynku sprawiły, że peptydy znalazły się w centrum najbardziej innowacyjnych strategii promujących zdrowie i dobre samopoczucie, stając się kluczowymi elementami medycyny długowieczności.
Wcześniej spychane na margines w kosmetykach i suplementach, obecnie związki te są przedmiotem zaawansowanych badań i rozwoju terapii, które mogą bezpośrednio wpływać na mechanizmy starzenia się i jego najważniejsze objawy.
Czym są peptydy
Peptydy to krótkie łańcuchy aminokwasów, zazwyczaj składające się z trzech do 30 jednostek, które pełnią rolę biologicznych przekaźników w organizmie. Według badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Medyczny, Farmaceutyczny, Nauk Przyrodniczych i Technologii w Târgu Mureș w Rumunii, opublikowanych w Molecules, pełnią one istotne funkcje w komunikacji komórkowej, naprawie tkanek, odpowiedzi immunologicznej i ochronie przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. W przeciwieństwie do białek, ich niewielki rozmiar pozwala im przenikać przez bariery komórkowe i działać precyzyjnie na określone szlaki metaboliczne.
W praktyce peptydy mogą być pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Ta elastyczność strukturalna ułatwiła opracowanie związków o konkretnych zastosowaniach w takich dziedzinach, jak medycyna, dermatologia i badania nad starzeniem się.
Które peptydy cieszą się największym poparciem, a które są w trakcie analizy
Postępy w biotechnologii przyczyniły się do scharakteryzowania różnych peptydów, które obecnie cieszą się największym zainteresowaniem w badaniach związanych z długowiecznością.
Badanie przeprowadzone przez Indyjski Instytut Technologii w Hyderabadzie, oparte na platformie AagingBase i opublikowane w Database: The Journal of Biological Databases and Curation (wydawnictwo akademickie Uniwersytetu Oksfordzkiego), zwraca uwagę na kilka związków analizowanych eksperymentalnie pod kątem ich zdolności do oddziaływania na procesy związane ze starzeniem się komórek i metabolizmem.
Większość tych prac pochodzi z modeli komórkowych i zwierzęcych, chociaż niektóre peptydy są również badane na ludziach pod kątem konkretnych zastosowań.
Wśród tych, które cieszą się największym poparciem ze względu na ich eksperymentalną i kliniczną walidację, znajdują się:
- GLP-1 (peptyd podobny do glukagonu typu 1): jest to kluczowa cząsteczka w regulacji glukozy i insuliny. Farmakologiczne stosowanie agonistów receptora GLP-1, takich jak semaglutyd (substancja czynna leków takich jak Ozempic), jest zatwierdzone w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości. Badanie Instytutu w Hyderabadzie podkreśla, że jego korzyści obejmują redukcję masy ciała i poprawę kluczowych parametrów metabolicznych w zapobieganiu chorobom związanym ze starzeniem się.
- GHK-Cu: peptyd ten, naturalnie występujący w osoczu ludzkim, składa się z trzech aminokwasów i jonu miedzi. Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Târgu Mureș dokumentuje, że GHK-Cu stymuluje syntezę kolagenu i elastyny, sprzyja regeneracji skóry oraz wykazuje działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, głównie w zastosowaniach dermatologicznych.
Oprócz powyższych peptydów istnieją inne peptydy, które są aktywnie badane w badaniach przedklinicznych i eksperymentalnych:
- MOTS-c: według badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Alberty (Kanada) MOTS-c jest peptydem pochodzenia mitochondrialnego, który jest analizowany pod kątem jego wpływu na zdolność odpowiedzi metabolicznej, kontrolę wrażliwości na insulinę i promowanie funkcji mitochondrialnej. Opublikowane dotychczas wyniki pochodzą głównie z modeli zwierzęcych i badań komórkowych.
- Tymozyna beta-4 (Tβ4): badania opublikowane w czasopiśmie naukowym Marine Drugs pokazują, że peptyd ten, badany pod kątem potencjalnych korzyści w naprawie tkanek i modulacji procesów zapalnych, wykazuje pozytywny wpływ na regenerację komórek i ochronę przed stresem oksydacyjnym, zwłaszcza w badaniach z wykorzystaniem tkanek i modeli niepochodzących od ludzi.
- CJC-1295: ten syntetyczny peptyd został zbadany pod kątem jego zdolności do stymulowania uwalniania hormonu wzrostu. Badanie przeprowadzone przez Indyjski Instytut Technologii w Hyderabadzie podkreśla, że chociaż CJC-1295 jest przedmiotem mody i częstych wzmianek w dziedzinie suplementacji, jego bezpieczeństwo i konkretne zastosowanie kliniczne w zakresie długowieczności nadal nie zostały ostatecznie potwierdzone w badaniach na ludziach.
Te kierunki badań wskazują na tendencję do projektowania peptydów o funkcjach geroprotekcyjnych, czyli ukierunkowanych na utrzymanie witalności komórek i opóźnienie procesów starzenia.
Dlaczego stanowią one nową granicę w medycynie długowieczności
Badania nad peptydami dla długowieczności koncentrują się na ich zdolności do oddziaływania na mechanizmy związane z upływem lat, takie jak regulacja wrażliwości na insulinę, ochrona antyoksydacyjna i modulacja odporności.
Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Alberty dostarcza dowodów na wpływ niektórych peptydów pochodzenia spożywczego i morskiego na szlaki metaboliczne kontrolujące energię komórkową, reakcję zapalną i naprawę tkanek, które są kluczowe dla długotrwałego zdrowia.
Z drugiej strony, w publikacji Marine Drugs poszukiwanie nowych peptydów w organizmach morskich pozwoliło zidentyfikować związki o właściwościach przeciwutleniających i potencjale poprawy funkcji mitochondriów, co stanowi jeden z najważniejszych trendów w rozwoju terapii długowieczności.
Integracja baz danych biologicznych i narzędzi modelowania molekularnego, jak widać na przykładzie AagingBase, ułatwia identyfikację i udoskonalanie peptydów o określonym działaniu, poprawiając stabilność, biodostępność i skuteczność preparatów.
Zgromadzone dowody wskazują, że peptydy mogą stać się istotną alternatywą dla przyszłych interwencji w zakresie długowieczności, pod warunkiem że ich rzeczywiste działanie zostanie potwierdzone w długoterminowych badaniach klinicznych i na różnych populacjach. Trwające badania nadal określają granice i zakres działania tych cząsteczek, które stanowią jeden z najbardziej dynamicznych i obserwowanych obszarów medycyny starzenia się.
